เปิดนิทรรศการภาพถ่ายที่นำเสนอเรื่องราว มุมมอง ประสบการณ์ผ่านคำบอกเล่าของนักโทษคดีการเมือง ซึ่งถูกตัดสินจำคุกจนต้องสูญเสียอิสรภาพกว่า 2 ปี กับความท้าทายที่ต้องทำให้ตัวเองให้รอดอย่างไรโดยไม่สูญเสียความเป็นมนุษย์
จากนิทรรศการภาพถ่าย นญ. 5770102414 ที่เล่าเรื่องผ่านสายตาของศิลปินสองคนคือตัวของ ‘ภรณ์ทิพย์ มั่นคง’ และ ‘ศุภชัย เกศการุณกุล’ ซึ่งไม่เพียงนำเสนอเรื่องราวจากเรื่องราวประสบการณ์ของหญิงสาวคนหนึ่ง ที่สูญเสียอิสรภาพจากการตกเป็นผู้ต้องหาคดี 112 แต่เป็นการนำเสนอการเดินทางภายในและภายนอกของหญิงสาว ที่ไม่ยอมจำนนต่อความอยุติธรรม
สำหรับผลงานที่นำมาจัดแสดงแบ่งเป็นถ่ายขาวดำสองชุดของ ‘ศุภชัย’ ชุดที่หนึ่งคือภาพถ่ายเปลือย และชุดที่สองเป็นถ้อยคำของความคิดในโลกความจริงซึ่งศิลปินสำรวจจากประสบการณ์และตั้งคำถามกับความคิดความรู้สึกของภรณ์ทิพย์ ขณะถูกจองจำ นอกจากภาพถ่ายแล้วยังมีจดหมายของภรณ์ทิพย์ ซึ่งเขียนในช่วงเวลาที่อยู่ในเรือนจำ และนิทานที่เธอแต่งขึ้นในช่วงเวลาเดียวกัน
ศุภชัย เกศการุณกุล กล่าวว่า นิทรรศการนี้เริ่มต้นจากการถ่ายภาพเพื่อใช้ในหนังสือ “มันทำร้ายเราได้แค่นี้แหละ” ซึ่งตนเคยถาม ภรณ์ทิพย์ว่า เอาตัวเองให้รอดได้ไงโดยไม่สูญเสียความเป็นมนุษย์ ในแง่จิตใจความรู้สึกเมื่อต้องอยู่ในคุก ซึ่งเธอตอบว่า ก็ไม่ต้องเอามันเข้าไปถ้าเราไม่เอาเขาไปเราก็ไม่ต้องสูญเสียมันไป
“ผมอยากสนับสนุนเรื่องเสรีภาพในการพูด ในการแสดงออกและอยากให้กรอฟ(ภรณ์ทิพย์)เป็นตัวอย่าง ของความเข้มแข็ง ของเงื่อนไขในชีวิตที่มันจะต้องผ่านไปให้ได้ ซึ่งเบรคดาวน์ มันก็มีร้องไห้มันก็มีแต่สุดท้ายมันต้องผ่านไป”
ทั้งนี้ ในนิทรรศการไม่ได้มีเพียงแค่ภาพถ่าย แต่ยังมีข้อความประกอบด้วย เพราะว่าคนที่ไม่มีข้อมูลพื้นหลังอาจจะไม่เข้าใจ ซึ่ง ศุภชัย มองว่างานของเขาเป็นงานสื่อสารมากกว่างานแสดงศิลปะ ที่ใช้อารมณ์ความรู้สึกและการสัมผัส
ด้าน ภัณฑารักษ์ ของ Manycuts Artspace |Ari กล่าวว่า การจัดนิทรรศการนี้ เพื่อที่จะเป็นกำลังใจให้กับผู้คนที่อยู่บนถนน และเคลื่อนไหวอยู่ ทั้งมองว่า ภรณ์ทิพย์ เป็นคนที่เข้มแข็งมากและเป็นกำลังใจให้กับหลายหลายคน จึงอยากให้งานศิลปะชิ้นนี้เป็นแรงบันดาลใจในการใช้ชีวิต ในการต่อสู้หรืออยากให้เด็ก ๆ เข้มแข็ง
“เราคิดว่าไม่มีใครควรถูกลดทอนความเป็นมนุษย์ ไม่มีใครควรถูกจับเข้าคุกแม้แต่คนเดียวแล้ว รวมถึงนักโทษทางการเมืองที่อยู่ตรงนี้ที่ล้วนแล้วแต่เคยมีประสบการณ์ นช. นญ. ซึ่ง นช. นญ. ไม่สามารถที่จะลดความเป็นมนุษย์ของเขาได้”
ในช่วงวงเสวนา WHAT IS YOUR NUMBER : เธอรหัสไร? มีเยาวชนผู้ต้องคดีการเมืองและความมั่นคง ร่วมเสวนาด้วย ในวงเสวนาบอกเล่าถึงกระบวนการตั้งแต่การจับกุม กระบวนการขึ้นศาล ไปจนถึงประสบการณ์ในเรือนจำที่พวกเขาสะท้อนว่าเป็นการกระทำที่ลดทอนความเป็นมนุษย์ ไม่เพียงแค่นักโทษทางการเมืองแต่สะท้อนการปฏิบัติภาพใหญ่ของเรือนจำ
กตัญญู หมื่นคำเรือง หรือ ป่าน#ทะลุฟ้า ผู้ต้องคดีการเมือง กล่าวว่า เธอคือหนึ่งคนที่ถูกกระทำดังไม่ใช่มนุษย์เหมือน ภรณ์ทิพย์ ตั้งแต่การถอดเสื้อผ้า เพื่อตรวจเช็กร่างกาย การระบุจุดที่มีรอยสักแผลเป็น และสิ่งที่ทำให้เธอรู้สึกเสียใจ และไม่เป็นธรรมที่สุดคือกระบวนการซักประวัติที่ถามชื่อ ผู้ปกครองและญาติพี่น้องวนซ้ำอยู่หลายครั้ง
“เรารู้สึกเพียงว่าการกระทำทั้งหมดเกิดขึ้นจากความคิดเราเพียงคนเดียว ไม่เกี่ยวกับพ่อแม่แต่เค้าซักประวัติวนซ้ำอยู่หลายครั้งจนทำให้เรารู้สึกไม่ดี”
ทั้งนี้ท้ายวงเสวนา ผู้ร่วมเสวนาที่เป็นผู้ต้องหาคดีทางการเมืองให้ความเห็นสอดคล้องกันว่าไม่ได้มีปัญหากับราชทัณฑ์แต่มีปัญหากับกระบวนการยุติธรรม พี่ปฏิบัติกับนักโทษเหมือนไม่ใช่มนุษย์
สำรับนิทรรศการจะถูกจัดแสดง ที่ Manycuts Artspace |Ari ตั้งแต่วันที่ 24 กันยายน ถึง 30 ตุลาคม 2565
