โวยถ่ายทอดสดไม่เห็น ไม่ได้ยินเสียงกระบวนการเลือก ขอให้ กกต. เปลี่ยนมุมกล้องใหม่ พร้อมเปิดคะแนนดิบ ใครเลือกใคร เพื่อความโปร่งใส ตรวจสอบได้
วันนี้ (26 มิ.ย. 67) ระหว่างการเลือกสมาชิกวุฒิสภา (สว.) ระดับประเทศ ที่อาคารอิมแพคฟอรั่ม อาคาร 4 โครงการอินเทอร์เน็ตเพื่อกฎหมายประชาชน หรือ iLaw และ We Watch Thailand ร่วมแถลงกรณี การเปิดพื้นที่ให้ร่วมสังเกตการณ์เลือก สว.ระดับประเทศ โดยอ้างว่า ถูกจำกัดจำนวนการเข้าร่วม ที่นั่งไกลเกินไป ขณะที่การถ่ายทอดสดผ่อนจอไม่เห็นรายละเอียดในการเลือก ขอให้เร่งดำเนินการแก้ไขก่อนเลือกรอบที่ 2 ช่วงบ่าย
ยิ่งชีพ อัชฌานนท์ ผู้จัดการ iLaw กล่าวว่า วันนี้ตั้งใจมาสังเกตการณ์กระบวนการเลือก สว. ซึ่งก่อนหน้านี้ได้ประสานกับ กกต. อย่างเป็นทางการ เพื่อเข้าร่วมสังเกตการณ์ แต่เมื่อมาถึงหน้างานปรากฎ ว่า กระบวนการเลือก ไม่ได้เป็นไปอย่างเปิดเผย ไม่ได้สร้างการมีส่วนร่วมให้ประชาชนสามารถร่วมสังเกตการณ์ได้อย่างแท้จิรง
“อย่างที่ทราบคือ การเลือก สว.มี 20 กลุ่ม แต่ กตต.กำหนดให้ผู้สังเกตการณ์จากทุกองค์กรเข้าได้ รวมกันแล้ว 15 คน จากตัวเลขมันบอกอยู่แล้วว่ามันไม่มีทางที่จะมีคนไปสังเกตการณ์ได้ครบทุกกลุ่ม โดยไม่ได้มีเหตุผลอะไร เหตุผลที่พอจะอธิบายกันก็คือว่า สถานที่ข้างในไม่พอ แต่เท่าที่เราดูจากกล้อง เราก็เห็นมีสถานที่มากมาย และเห็นเจ้าหน้าที่ใส่เสื้อหลายแบบ ไม่ทราบว่าปฏิบัติหน้าที่อะไรเดินกันอยู่มากมาย แต่คนที่ตั้งใจมาสังเกตการณ์ ประสานงานเรียบร้อย ส่งหนังสือ ตอบรับเรียบร้อย สุดท้ายไม่ได้เข้า”
ยิ่งชีพ อัชฌานนท์
ยิ่งชีพ บอกอีกว่า กกต. ประกาศว่าเปิดให้ผู้สังเกตการณ์หลายองค์กร ได้เข้าร่วม แต่ความจริงเข้าได้เพียงองค์กรละ 2-3 คน ถ้า กกต. จะอ้างเช่นนั้น คงไม่สามารถทำได้ เพราะไม่เป็นไปตามที่ต้องการ และหากเกิดการร้องเรียนว่ามีการนับคะแนนผิดพลาดอย่างไร คงไม่สามารถเป็นพยานให้ได้ ว่าเกิดขึ้นจริงหรือไม่ เจ้าหน้าที่ปฏิบัติถูกแล้วหรือเปล่า เพราะเราไม่สามารถเห็นได้
“วันนี้พี่น้องสื่อมวลชนนั่งตรงนี้เต็มไปหมด คงเห็นภาพตรงกันว่าไม่เห็นอะไรเลย กล้องที่ถ่ายมามีมุมเดียว คือเห็นผู้หลักผู้ใหญ่ เดินไปตรงไหน นั่งตรงไหนบ้าง ไม่มีเสียง ตอนนี้ 11 โมง เราไม่รู้เลยว่าข้างในถึงไหนแล้ว ตอนนี้ไม่รู้อะไรเลย ข้างในมีกล้อง CCTV ประจำแต่ละกลุ่ม แต่ไม่ได้ถ่ายทอดสดออกมาด้วยซ้ำ แต่ตอนนี้ยังสามารถแก้ไขทัน กล้องทั้งหมดจะเปลี่ยนเป็น CCTV 20 ตัว แล้วมีเสียงด้วย เราก็ไม่ได้คิดว่ามันดี แต่ที่ดีควรจัดสถานที่ให้คนเข้าไปนั่งดูได้ วันนี้คนอยากดูเป็นพันก็มานั่งรอตรงนี้”
ยิ่งชีพ อัชฌานนท์
อย่างไรก็ตาม เพื่อลบคำครหา ที่คนมองว่าจะมีการทุจริตเกิดขึ้นหรือไม่ ยิ่งชีพ บอกว่า โอกาสเดียวที่จะทำให้ได้ตรวจสอบ คือ กกต. ต้องเปิดเผยคะแนนดิบ ว่า ใครโหวตใคร ใครได้คะแนนเท่าไหร่ เพราะจากคะแนนดิบ จะช่วยให้สามารถตรวจสอบได้ว่ามีกระบวนการฮั้ว หรือ ตกลงกันมาอย่างไร
ขณะที่ กฤต แสงสุรินทร์ ตัวแทน We Watch ระบุว่า องค์กรภาคประชาชน ได้มีการพูดคุยกับ กกต. อย่างเป็นทางการตั้งแต่ เม.ย. มาจนถึง มิ.ย. ซึ่งในการสังเกตการณ์แต่ละครั้ง ตั้งแต่ระดับอำเภอ จังหวัด ประเทศ กกต. เปิดโอกาสให้สังเกตการณ์ได้โดยมีโควตาจำกัด และให้ส่งรายชื่อก่อน ในตอนแรก กกต. แจ้งว่า ระดับประเทศ มีผู้สังเกตการณ์ 20 คน ให้โควตา We Watch 10 รายชื่อ ซึ่งส่งไปเมื่อปลายเดือน พ.ค. แต่พอมาถึง หลายองค์กร ทั้ง กรรมาธิการ สภาเด็ก องคืกรพัฒนาชุมชน พบว่า กกต. ให้ผู้สังเกตการณ์เข้าได้เพียง 15 คน ทำให้ 10 รายชื่อที่ส่งไป ไม่สามารถเข้าไปได้ทั้งหมด
“นอกจากเรื่องการเข้าไม่ได้ ต้องคอยสลับกันเข้าแล้ว ยังมีปัญหาตรงที่ จุดที่จัดให้ผู้สังเกตการณ์อยู่ เป็นอัฐจรรย์ ชั้น 2 เป็นจุดที่ไม่สามารถมองเห็นสถานการณ์ทั้งหมดได้ อยู่ไกลมาก และถึงจะมองเห็นภาพด้านบน ในรายละเอียดก็ไม่สามารถมองเห็นการนับคะแนน การขานคะแนน ต้องใช้กล้องส่องทางไกล ใช้มือถือซูมเอา ซึ่งอาจจขาดรายละเอียด ในการสังเกตการณ์ ที่อาจช่วยตรวจสอบความโปร่งใส ในการเลือก สว. ครั้งนี้ได้”
กฤต แสงสุรินทร์
กฤต ระบุถึงอีกประเด็นที่สำคัญ คือ การที่จะทำให้เห็นถึงความโปร่งใส คือ การติดเอกสารการนับคะแนน ไม่ว่าจะเป็นกลุ่มอาชีพเดียวกัน หรือ เลือกไขว้ แต่วันนี้เป็นการติดประกาศบนกระดานที่อยู่ด้านในห้อง ที่ประชาชน สื่อมวลชนไม่สามารถดูได้ จึงเรียกร้องให้ เอากระดานประกาศผลนับคะแนนมาตั้งไว้ด้านนอก เพื่อให้สามารถติดตามผลการนับคะแนน ร่วมกันตรวจสอบการลงคะแนนได้ด้วย
