โอกาส และ ความหวัง นโยบาย รัฐบาลแพทองธาร

ประเทศไทยกำลังเผชิญความท้าทายอยู่หลายประการ โดยเฉพาะด้านเศรษฐกิจที่เราเติบโตน้อยกว่าศักยภาพจริง ปัญหาหนี้สินเรื้อรัง ปัญหาความเหลื่อมล้ำที่รุนแรงขึ้นทุกที ปัญหาสิ่งแวดล้อม ปัญหาสังคมและการเมือง

คำแถลงนโยบายของครม. แพทองธาร ชินวัตร นายกฯ แถลงต่อรัฐสภา

การแถลงนโยบายต่อรัฐสภา ถือภารกิจสำคัญที่นายกรัฐมนตรีต้องปฏิบัติตามที่รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 กำหนดไว้ โดยต้องแถลงนโยบายก่อนเข้าปฏิบัติตำแหน่งงานเพื่อบริหารประเทศอย่างเป็นทางการ

วันที่ 12 ก.ย. 2567 ที่ผ่านมา แพทองธาร ชินวัตร นายกฯ ถือโอกาสแถลงนโยบายต่อรัฐสภา ถือเป็นการประกาศศักราชใหม่ของรัฐบาลแพทองธาร รวมทั้งเปิดโอกาสให้สมาชิกรัฐสภาได้อภิปรายและซักถามถึงนโยบายต่าง ๆ ที่ได้แถลงไป

ภาพรวม เอกสารคำแถลงนโยบายของครม. แพทองธาร ชินวัตร นายกฯ แถลงต่อรัฐสภา มีการแบ่งหมวดหมู่ที่ค่อนข้างชัดเจน โดยแบ่งออกเป็น 2 หัวข้อใหญ่ คือ

• นโยบายเร่งด่วน ที่จะดำเนินการทันที
• นโยบายระยะกลางและยาว เพื่อพัฒนาประเทศได้อย่างต่อเนื่อง ซึ่งแบ่งออกได้เป็นหลายด้าน ซึ่งแต่ละด้านก็มีนโยบายที่สอดคล้องแตกต่างกันออกไป ได้แก่
  • ด้านต่อยอดอุตสาหกรรมเดิม
  • ด้านส่งเสริมอุตสาหกรรมอนาคต
  • ด้านพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน
  • ด้านพัฒนาคนไทย
  • ด้านพัฒนาการเมือง
  • ด้านเร่งฟื้นฟูเศรษฐกิจ
  • ด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
  • ด้านสถาบัน

The Active สรุปเอกสารแถลงของนายกฯ แพทองธาร ชวนดูว่ามีนโยบายอะไรที่น่าสนใจ และรัฐบาลให้ความสำคัญกับประเภทไหนเป็นพิเศษบ้าง

โดยได้แบ่งนโยบายออกเป็น 8 ประเภท ได้แก่

• เศรษฐกิจ 17 นโยบาย
• สังคม คุณภาพชีวิต 9 นโยบาย
• บริหารงานภาครัฐ 6 นโยบาย
• สิ่งแวดล้อม 3 นโยบาย
• การเกษตร 2 นโยบาย
• กฎหมาย รัฐธรรมนูญ 2 นโยบาย
• ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ 2 นโยบาย
• การศึกษา 1 นโยบาย

17 นโยบายเศรษฐกิจ

เศรษฐกิจ ถือเป็นหมวดนโยบายที่มีการพูดถึงมากที่สุด โดยในนโยบายเร่งด่วน 10 นโยบาย เป็นนโยบายประเภทเศรษฐกิจไปแล้ว 6 นโยบาย ทั้งรัฐบาลนี้และรัฐบาลเศรษฐาที่ผ่านมาต่างย้ำถึงวิกฤตเศรษฐกิจที่ประเทศเผชิญอยู่ ซึ่งมีหลายนโยบายที่หยิบยกและ ต่อยอดมาจากรัฐบาลเศรษฐา เช่น แก้หนี้ ดิจิทัลวอลเล็ต แลนด์บริดจ์ เป็นต้น

โดยในสมัยนายกฯ เศรษฐา พบว่ามีนโยบายเร่งด่วนด้านเศรษฐกิจจำนวน 4 นโยบาย ได้แก่

• เติมเงิน 10,000 บาท ผ่านดิจิทัลวอลเล็ต
• แก้ปัญหาหนี้สิน
• ลดภาระค่าใช้จ่ายและปรับโครงสร้างพลังงาน และ
• สร้างรายได้จากการท่องเที่ยว

มาถึงรัฐบาล แพทองธาร ทั้ง 4 นโยบายนี้ก็ยังเป็นนโยบายเร่งด่วนด้วยเช่นกัน แต่อาจจะมีรายละเอียดที่แตกต่างกันในบางจุด เช่น นโยบายแก้หนี้ของรัฐบาลเศรษฐามีการพูดถึงการพักหนี้เกษตรกร และประคองหนี้สิน SMEs ในขณะที่ของรัฐบาลแพทองธารจะเน้นไปที่การปรับโครงสร้างนี้ โดยเฉพาะกลุ่มสินเชื่อบ้านและรถแทน รวมไปถึงการผลักดันนโยบายดิจิทัลวอลเล็ต ก็ไม่ได้มีการประกาศว่าจะ “เติมเงิน 10,000 บาท” เหมือนในแถลงนโยบายของเศรษฐา

นอกจากนี้บางนโยบายเศรษฐกิจยังคาบเกี่ยวกับประเภทอื่น ๆ เช่น ส่งเสริมเศรษฐกิจสีเขียว ที่คาบเกี่ยวกับนโยบายสิ่งแวดล้อม แต่ประเด็นหลักในการแถลงก็ยังเน้นไปที่พัฒนาเพื่อเศรษฐกิจมากกว่า

9 นโยบายสังคม คุณภาพชีวิต

เป็นประเภทนโยบายที่มีการพูดถึงเยอะรองลงมา โดยในหมวดเร่งด่วนส่วนใหญ่เป็นการแก้ปัญหาต่าง ๆ ที่ประเทศเจออยู่ เช่น ปัญหายาเสพติด ปัญหาอาชญากรรมออนไลน์ และปัญหาสวัสดิการของคนกลุ่มเปราะบาง

ด้านสาธารณะสุข มีการประกาศสานต่อและต่อยอดนโยบาย 30 บาทรักษาทุกที่ ยกระดับมาตรฐานสาธารณะสุขไทย รวมไปถึงตอบคำถามเรื่องกัญชาเพื่อการแพทย์ซึ่งเคยเป็นประเด็นก่อนหน้านี้ด้วยว่ารัฐบาลจะสานต่อหรือไม่

รวมทั้งนโยบายช่วงเหลือกลุ่มเปราะบาง เช่น คนพิการ ผู้สูงอายุ กลุ่มชาติพันธุ์ รวมไปถึงกลุ่มเด็กและผู้มีความหลากหลายทางเพศ รวมไปถึงในฐานะที่เป็นนายกฯ หญิงคนที่ 2 ของประเทศไทย แพทองธาร ก็ให้คำมั่นว่าจะส่งเสริมความเท่าเทียมของสตรี “เพื่อให้ผู้หญิงทุกคนในประเทศไทยไม่ต้องเผชิญกับการเลือกปฏิบัติ อยู่ในสังคมที่สามารถเป็นทั้งแม่และเจริญเติบโตในหน้าที่การงานได้ไม่น้อยไปกว่าผู้ชาย” ด้วยเช่นกัน

6 นโยบายบริหารงานภาครัฐ

พูดถึงการบริหารภาคเพื่อให้เกิดประสิทธิภาพ เช่น ยกระดับการบริการภาครัฐ ดำเนินนโยบายการคลัง ปฏิรูปราชการ มีการพูดถึงประเด็นปฏิรูปกองทัพ และเปลี่ยนผ่านเพื่อยกเลิกการเกณฑ์ทหาร (แต่ในเอกสารใช้คำว่า เปลี่ยนไปสู่แบบสมัครใจ)

อีกหนึ่งประการที่น่าสนใจคือ การแถลงนโยบายครั้งนี้มีการเจาะจงพูดถึงนโยบายสันติภาพชายแดนใต้อย่างชัดเจน ต่างจากการแถลงของรัฐบาลเศรษฐาที่ไม่ได้พูดถึงอย่างตรงไปตรงมามากนัก โดยมีการพูดถึงเพียง “สร้างสันติภาพและปกป้องสิทธิมนุษยชน”

3 นโยบายสิ่งแวดล้อม

เน้นที่การสร้างความยั่งยืนของทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม โดยมองว่าเพื่อนำไปสู่การขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ โดนเน้นย้ำไปที่การแก้ปัญหาฝุ่น PM2.5 และการแก้ปัญหาน้ำ ไม่ว่าจะเป็นน้ำท่วมหรือน้ำแล้ง

อีก 7 นโยบายใน 4 ประเภทที่เหลือ

นโยบาย 4 ประเภทที่เหลือถูกพูดถึงเพียง 1-2 นโยบายต่อประเภทเท่านั้น

• ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ 2 นโยบาย พูดถึงนโยบายการทูตแบบสมดุล (ไม่เป็นส่วนหนึ่งของความขัดแย้ง) และการทูตเศรษฐกิจเชิงรุก ต่อยอดจากรัฐบาลเศรษฐา
• กฎหมาย รัฐธรรมนูญ 2 นโยบาย พูดถึงการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่จากประชาชน ซึ่งเคยเป็นนโยบายเร่งด่วนในสมัยนายกฯ เศรษฐา ก็ได้ไปต่อ แต่ในรัฐบาลนี้ไม่ได้อยู่ในหมวดเร่งด่วนอีกต่อไปแล้ว และนโยบายเกี่ยวกับสถาบัน ซึ่งมุ่งมั่นจะรักาาไว้ซึ่งสถาบันพระมหากษัตริย์ และส่งเสริมสถาบันศาสนา
• การเกษตร 2 นโยบาย ได้แก่ การเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการที่ดิน เพื่อลดข้อพิพาทเกี่ยวกับที่ดิน (ซึ่งอาจมาจากกรณีป่าทับลาน) และนโยบาย ตลาดนำ นวัตกรรมเสริม เพิ่มรายได้ ที่จะนำเอาเทคโนโลยีมาใช้ในการทำการเกษตรด้วยเช่นกัน
• การศึกษา 1 นโยบาย คือ พัฒนาระบบการศึกษา โดยใช้เทคโนโลยีสนับสนุน เพื่อสร้างรายได้ และลดเด็กหลุดออกจากระบบการศึกษา

(รัฐบาลจะ) ขับเคลื่อนนโยบายที่อยู่บนพื้นฐานของความเป็นจริง ซึ่งตอบสนองสถานการณ์ปัจจุบันให้สำเร็จ พัฒนาเศรษฐกิจ สังคม การเมืองของประเทศชาติให้เจริญก้าวหน้า

เพื่อสร้างโอกาสอย่างเท่าเทียม ทำให้คนไทย มีกิน มีใช้มีเกียรติมีศักดิ์ศรี

เพื่อนำพาความภาคภูมิใจกลับมาสู่คนไทย และ ประเทศไทย

เพื่อสร้างความหวังและอนาคตที่ดีกว่าให้ประเทศไทย จากวันนี้ไปถึงอนาคต

คำแถลงนโยบายของครม. แพทองธาร ชินวัตร นายกฯ แถลงต่อรัฐสภา