“ต้องให้วัคซีนครอบคลุมแค่ไหน?
จึงจะสามารถสร้างภูมิคุ้มกันหมู่
ขึ้นมาเพื่อควบคุมการระบาดได้”
คำตอบของคำถามนี้ มีหลายเงื่อนไขประกอบกัน หนึ่งในนั้นคือทำให้ค่า R₀ ลดต่ำกว่า 1
หากดูตัวเลข การแพร่ระบาดพื้นฐาน หรือ R₀ (R nought/R Zero) ที่ระบาดในประเทศไทย อยู่ที่ราว 1.5 – 2.2 แต่หากมีภูมิคุ้มกันหมู่ (herd immunity) เกิดขึ้น อัตราการแพร่ระบาด หรือการติดเชื้อต่อจากผู้ป่วยคนแรก อาจต่ำกว่า 1 คน หรือ ติดเชื้อในอัตรา 1 ต่อ 1 โดยไม่สามารถแพร่เชื้อไปยังบุคคลที่ 3 หรือ 4 ได้ เพราะมีภูมิคุ้มกันแล้ว นี่คือหลักการที่ใช้ในการจัดการกับโรคติดต่อมาโดยตลอด
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญเชื่อว่า ภูมิคุ้มกันหมู่สามารถเกิดขึ้นได้ เมื่อประชากรราว 60 – 90% มีภูมิคุ้มกัน นั่นหมายความว่าสำหรับประเทศไทย ประชาชนราว 40 ล้านคน ต้องมีภูมิคุ้มกันนี้ ไม่ว่าจะเกิดจากเคยรับเชื้อมาก่อนแล้วรักษาหาย หรือเกิดจากการได้รับวัคซีนก็ตาม
ขณะที่ประเทศไทย โดยกระทรวงสาธารณสุข วางเป้าหมายจะให้วัคซีน 50% ของประชากร ภายในปี 2564
The Active ชวนติดตามสถานการณ์การฉีดวัคซีนโควิด-19 ที่เดินทางมาถึงวันที่ 54
รายงานตัวเลขผู้รับวัคซีนรายวัน เวลานี้มี ค่าเฉลี่ยอยู่ที่ราววันละ 17,000 โดส โดยตัวเลขรายงานผู้รับวัคซีนจนถึงวันที่ 22 เม.ย. ที่รายงานในวันนี้ (23 เม.ย. 2564) อยู่ที่ 99,985 โดส นั่นหมายความว่า วัคซีนโควิด-19 ถูกฉีดไปแล้ว 964,825 โดส แบ่งเป็นผู้รับวัคซีนเข็มแรกแล้ว 834,082 คน และรับวัคซีนครบสองเข็มแล้ว 130,743 คน
แต่เมื่อเทียบสัดส่วนการรับวัคซีนกับประชากรของประเทศ ที่มีอยู่ราว 66 ล้านคน ผ่านไปเกือบสองเดือน ประเทศไทยเดินหน้าฉีดวัคซีนให้ประชาชนไปเพียง 0.82% ของประชากรเท่านั้น และหากเร่งอัตราการฉีดวัคซีนได้ในระดับ 1 แสนคนต่อวันอย่างที่ทำได้เมื่อวานนี้ (99,985 โดส) สิ้นปี 2564 จะฉีดวัคซีนให้ประชาชนได้เพียงราว 25 ล้านคนเท่านั้น ในเวลาที่เหลืออีก 8 เดือน ยังไม่นับตัวแปรสำคัญ คือ ยอดผู้ติดเชื้อที่พุ่งสูงขึ้นทุกวัน หากรักษาหายและยังสามารถจัดการระบบสาธารณสุขได้ ก็จะมีผลต่อภูมิคุ้มกันหมู่เช่นกัน
และหากเทียบกับหลาย ๆ ประเทศทั่วโลก จะพบว่าประเทศในภูมิภาคเอเชีย ยังมีสัดส่วนผู้ได้รับวัคซีนไม่ถึง 10% ซึ่งยังน้อยและไม่เพียงพอต่อการสร้างภูมิคุ้มกันหมู่ได้
ดังนั้น มาตรการทางสังคมอื่น ๆ ยังเป็นตัวช่วยสำคัญเพื่อร่วมควบคุมโรคระบาด
