ทำไมต้อง #Saveคลองมะเดื่อ

1    
"คลองมะเดื่อ" อาจจะเป็นสถานที่ท่องเที่ยวในใจของใครหลายคน ที่เคยไปเที่ยว จ.นครนายก

แต่ชื่อนี้ยังเป็นส่วนหนึ่งของความหลากหลายทางชีวภาพของผืนป่าดงพญาเย็น-เขาใหญ่ เป็นที่อยู่อาศัยและแหล่งรายได้ของคนในพื้นที่

อันเป็นที่มาของเสียงคัดค้าน เมื่อกรมชลประทานพยายามผลักดันโครงการก่อสร้าง "เขื่อนคลองมะเดื่อ" และเมื่อมีข่าวความคืบหน้าของโครงการ ในช่วง 1-2 เดือนที่ผ่านมา ก็ทำให้เกิดกระแสในโลกออนไลน์ #Saveคลองมะเดื่อ แล้วอะไรคือเหตุผลของเสียงคัดค้าน

The Active ชวนเดินทางไปคลองมะเดื่อ ทำความเข้าใจเหตุผลของเสียงค้าน ผ่าน Photo Story ทำไมต้อง #Saveคลองมะเดื่อ
ทันทีที่รถวิ่งเข้าเขตหมู่บ้านคลองมะเดื่อ สถานที่ท่องเที่ยวชื่อดัง ใน ต.สาริกา อ.เมือง จ.นครนายก ป้ายผ้าคัดค้านการก่อสร้างเขื่อนคลองมะเดื่อ ก็มีให้เห็นตลอดทาง โดยเฉพาะบริเวณที่เป็นที่ตั้งชุมชน เพราะตามแผน พื้นที่ตรงนี้จะกลายเป็นหัวงานก่อสร้างสันเขื่อนคลองมะเดื่อ ซึ่งประเด็นในการคัดค้าน มีทั้งผลกระทบต่อพื้นที่ป่าไม้และทรัพยากรธรรมชาติ ผลกระทบต่อวิถีชีวิตและชุมชน ผลกระทบต่อสถานะการเป็นมรดกโลก และข้อมูลใน EIA ที่ไม่ครบถ้วนรอบด้าน
ทันทีที่รถวิ่งเข้าเขตหมู่บ้านคลองมะเดื่อ สถานที่ท่องเที่ยวชื่อดัง ใน ต.สาริกา อ.เมือง จ.นครนายก ป้ายผ้าคัดค้านการก่อสร้างเขื่อนคลองมะเดื่อ ก็มีให้เห็นตลอดทาง โดยเฉพาะบริเวณที่เป็นที่ตั้งชุมชน เพราะตามแผน พื้นที่ตรงนี้จะกลายเป็นหัวงานก่อสร้างสันเขื่อนคลองมะเดื่อ ซึ่งประเด็นในการคัดค้าน มีทั้งผลกระทบต่อพื้นที่ป่าไม้และทรัพยากรธรรมชาติ ผลกระทบต่อวิถีชีวิตและชุมชน ผลกระทบต่อสถานะการเป็นมรดกโลก และข้อมูลใน EIA ที่ไม่ครบถ้วนรอบด้าน
ทันทีที่รถวิ่งเข้าเขตหมู่บ้านคลองมะเดื่อ สถานที่ท่องเที่ยวชื่อดัง ใน ต.สาริกา อ.เมือง จ.นครนายก ป้ายผ้าคัดค้านการก่อสร้างเขื่อนคลองมะเดื่อ ก็มีให้เห็นตลอดทาง โดยเฉพาะบริเวณที่เป็นที่ตั้งชุมชน เพราะตามแผน พื้นที่ตรงนี้จะกลายเป็นหัวงานก่อสร้างสันเขื่อนคลองมะเดื่อ ซึ่งประเด็นในการคัดค้าน มีทั้งผลกระทบต่อพื้นที่ป่าไม้และทรัพยากรธรรมชาติ ผลกระทบต่อวิถีชีวิตและชุมชน ผลกระทบต่อสถานะการเป็นมรดกโลก และข้อมูลใน EIA ที่ไม่ครบถ้วนรอบด้าน
ทันทีที่รถวิ่งเข้าเขตหมู่บ้านคลองมะเดื่อ สถานที่ท่องเที่ยวชื่อดัง ใน ต.สาริกา อ.เมือง จ.นครนายก ป้ายผ้าคัดค้านการก่อสร้างเขื่อนคลองมะเดื่อ ก็มีให้เห็นตลอดทาง โดยเฉพาะบริเวณที่เป็นที่ตั้งชุมชน เพราะตามแผน พื้นที่ตรงนี้จะกลายเป็นหัวงานก่อสร้างสันเขื่อนคลองมะเดื่อ ซึ่งประเด็นในการคัดค้าน มีทั้งผลกระทบต่อพื้นที่ป่าไม้และทรัพยากรธรรมชาติ ผลกระทบต่อวิถีชีวิตและชุมชน ผลกระทบต่อสถานะการเป็นมรดกโลก และข้อมูลใน EIA ที่ไม่ครบถ้วนรอบด้าน
ปัจจุบันโครงการก่อสร้างอ่างเก็บน้ำ หรือเขื่อนคลองมะเดื่อ ของกรมชลประทาน อยู่ในระหว่างแก้ไขปรับปรุงรายงานผลกระทบทางสิ่งแวดล้อม (EIA) ตามมติของคณะกรรมการผู้ชำนาญการ (คชก.) ที่ให้ทบทวนในหลายประเด็น เช่น เศรษฐกิจสังคม และการมีส่วนร่วมของประชาชน ทรัพยากรป่าไม้และสัตว์ป่า ด้านเศรษฐศาสตร์สิ่งแวดล้อม ฯลฯ
เครือข่ายกลุ่มอนุรักษ์รอบผืนป่ามรดกโลกดงพญาเย็นเขาใหญ่ ร่วมกับนักวิชาการ และชาวบ้านในพื้นที่เก็บข้อมูล ที่พวกเขาเรียกว่า "วิจัยไทบ้าน" เพื่อเป็นหลักฐานยืนยันผลกระทบ จากการก่อสร้างเขื่อน เพราะเชื่อว่าข้อมูลใน EIA เพียงอย่างเดียวไม่ครอบคลุมผลกระทบที่จะเกิดขึ้น พวกเขาเชื่อว่า ข้อมูลที่ค้นพบ จะแสดงให้เห็นว่าพื้นที่คลองมะเดื่อไม่เหมาะสมต่อการสร้างเขื่อน
เครือข่ายกลุ่มอนุรักษ์รอบผืนป่ามรดกโลกดงพญาเย็นเขาใหญ่ ร่วมกับนักวิชาการ และชาวบ้านในพื้นที่เก็บข้อมูล ที่พวกเขาเรียกว่า "วิจัยไทบ้าน" เพื่อเป็นหลักฐานยืนยันผลกระทบ จากการก่อสร้างเขื่อน เพราะเชื่อว่าข้อมูลใน EIA เพียงอย่างเดียวไม่ครอบคลุมผลกระทบที่จะเกิดขึ้น พวกเขาเชื่อว่า ข้อมูลที่ค้นพบ จะแสดงให้เห็นว่าพื้นที่คลองมะเดื่อไม่เหมาะสมต่อการสร้างเขื่อน
ข้อค้นพบเบื้องต้นจาก "วิจัยไทบ้าน" พบว่า สิ่งที่สูญเสียไปหากพื้นที่กลายเป็นอ่างเก็บน้ำ คือความหลากหลายทางชีวภาพ และกระทบต่อเศรษฐกิจของพื้นที่
ข้อค้นพบเบื้องต้นจาก "วิจัยไทบ้าน" พบว่า สิ่งที่สูญเสียไปหากพื้นที่กลายเป็นอ่างเก็บน้ำ คือความหลากหลายทางชีวภาพ และกระทบต่อเศรษฐกิจของพื้นที่
ที่อยู่และแหล่งอาหารสัตว์ป่า ร่องรอยกรงเล็บหมี ถูกฝากไว้บนลำต้นของต้นขนุนขนาดใหญ่ ชาวบ้าน บอกว่า บริเวณนี้ยังพบเห็นหมีควายได้บ่อยครั้ง โดยเฉพาะช่วงที่ผลขนุนสุก หมีจะปีนขึ้นไปกินขนุน
หลังวางเยื่อล่อเพียงไม่นาน อุบล มิตะขบ วัย 64 ปี ที่เฝ้ามองอยู่ ก็ก้มตัวลงตะครุบเพื่อจับปูหินที่คลืบคลานมาใต้น้ำ แหล่งโปรตีนจากธรรมชาตินี้ เป็นวิถีชีวิตของชุมชนที่ยังพบเห็นได้ในพื้นที่
หลังวางเยื่อล่อเพียงไม่นาน อุบล มิตะขบ วัย 64 ปี ที่เฝ้ามองอยู่ ก็ก้มตัวลงตะครุบเพื่อจับปูหินที่คลืบคลานมาใต้น้ำ แหล่งโปรตีนจากธรรมชาตินี้ เป็นวิถีชีวิตของชุมชนที่ยังพบเห็นได้ในพื้นที่
หลังวางเยื่อล่อเพียงไม่นาน อุบล มิตะขบ วัย 64 ปี ที่เฝ้ามองอยู่ ก็ก้มตัวลงตะครุบเพื่อจับปูหินที่คลืบคลานมาใต้น้ำ แหล่งโปรตีนจากธรรมชาตินี้ เป็นวิถีชีวิตของชุมชนที่ยังพบเห็นได้ในพื้นที่
ซุปเปอร์มาร์เก็ตธรรมชาติของชุมชน สำหรับชาวบ้านในพื้นที่ เพียงแค่มีไฟฉายแล้วเดินออกไปที่ชายป่าข้างบ้านตอนพลบค่ำ ตามกองใบไม้ที่ทับถมจะสามารถเจอหอยหอม หอยที่เก็บได้เป็นทั้งอาหาร และสินค้าให้กับผู้มาเยือน
ซุปเปอร์มาร์เก็ตธรรมชาติของชุมชน สำหรับชาวบ้านในพื้นที่ เพียงแค่มีไฟฉายแล้วเดินออกไปที่ชายป่าข้างบ้านตอนพลบค่ำ ตามกองใบไม้ที่ทับถมจะสามารถเจอหอยหอม หอยที่เก็บได้เป็นทั้งอาหาร และสินค้าให้กับผู้มาเยือน
ซุปเปอร์มาร์เก็ตธรรมชาติของชุมชน สำหรับชาวบ้านในพื้นที่ เพียงแค่มีไฟฉายแล้วเดินออกไปที่ชายป่าข้างบ้านตอนพลบค่ำ ตามกองใบไม้ที่ทับถมจะสามารถเจอหอยหอม หอยที่เก็บได้เป็นทั้งอาหาร และสินค้าให้กับผู้มาเยือน
พืชผักผลไม้นานาชนิด และอาหารต่าง ๆ ที่หาได้จากในพื้นที่ ถูกนำมาวางขายข้างทาง ให้กับนักท่องเที่ยวที่เดินทางเข้ามาในช่วงสุดสัปดาห์ เป็นรายได้หล่อเลี้ยงชุมชนที่นี้อีกทางหนึ่ง
พืชผักผลไม้นานาชนิด และอาหารต่าง ๆ ที่หาได้จากในพื้นที่ ถูกนำมาวางขายข้างทาง ให้กับนักท่องเที่ยวที่เดินทางเข้ามาในช่วงสุดสัปดาห์ เป็นรายได้หล่อเลี้ยงชุมชนที่นี้อีกทางหนึ่ง
พืชผักผลไม้นานาชนิด และอาหารต่าง ๆ ที่หาได้จากในพื้นที่ ถูกนำมาวางขายข้างทาง ให้กับนักท่องเที่ยวที่เดินทางเข้ามาในช่วงสุดสัปดาห์ เป็นรายได้หล่อเลี้ยงชุมชนที่นี้อีกทางหนึ่ง
พืชผักผลไม้นานาชนิด และอาหารต่าง ๆ ที่หาได้จากในพื้นที่ ถูกนำมาวางขายข้างทาง ให้กับนักท่องเที่ยวที่เดินทางเข้ามาในช่วงสุดสัปดาห์ เป็นรายได้หล่อเลี้ยงชุมชนที่นี้อีกทางหนึ่ง
พืชผักผลไม้นานาชนิด และอาหารต่าง ๆ ที่หาได้จากในพื้นที่ ถูกนำมาวางขายข้างทาง ให้กับนักท่องเที่ยวที่เดินทางเข้ามาในช่วงสุดสัปดาห์ เป็นรายได้หล่อเลี้ยงชุมชนที่นี้อีกทางหนึ่ง
พืชผักผลไม้นานาชนิด และอาหารต่าง ๆ ที่หาได้จากในพื้นที่ ถูกนำมาวางขายข้างทาง ให้กับนักท่องเที่ยวที่เดินทางเข้ามาในช่วงสุดสัปดาห์ เป็นรายได้หล่อเลี้ยงชุมชนที่นี้อีกทางหนึ่ง
คลองมะเดื่อ เป็นหนึ่งในเป้าหมาย ของการพักผ่อนในช่วงสุดสัปดาห์ เพราะระยะทางที่ไม่ไกลจากเมืองหลวง ขับรถไม่ถึง 2 ชั่วโมง ก็ได้สัมผัสกับลำธารและธรรมชาติที่ยังอุดมสมบูรณ์ ทำให้ในแต่ละสัปดาห์มีนักท่องเที่ยวจำนวนมากเข้ามาพักผ่อนที่นี้ ซึ่งมีทั้งมาแบบกลุ่มเพื่อน หรือครอบครัวที่พาเด็ก ๆ มาสัมผัสธรรมชาติ
คลองมะเดื่อ เป็นหนึ่งในเป้าหมาย ของการพักผ่อนในช่วงสุดสัปดาห์ เพราะระยะทางที่ไม่ไกลจากเมืองหลวง ขับรถไม่ถึง 2 ชั่วโมง ก็ได้สัมผัสกับลำธารและธรรมชาติที่ยังอุดมสมบูรณ์ ทำให้ในแต่ละสัปดาห์มีนักท่องเที่ยวจำนวนมากเข้ามาพักผ่อนที่นี้ ซึ่งมีทั้งมาแบบกลุ่มเพื่อน หรือครอบครัวที่พาเด็ก ๆ มาสัมผัสธรรมชาติ
คลองมะเดื่อ เป็นหนึ่งในเป้าหมาย ของการพักผ่อนในช่วงสุดสัปดาห์ เพราะระยะทางที่ไม่ไกลจากเมืองหลวง ขับรถไม่ถึง 2 ชั่วโมง ก็ได้สัมผัสกับลำธารและธรรมชาติที่ยังอุดมสมบูรณ์ ทำให้ในแต่ละสัปดาห์มีนักท่องเที่ยวจำนวนมากเข้ามาพักผ่อนที่นี้ ซึ่งมีทั้งมาแบบกลุ่มเพื่อน หรือครอบครัวที่พาเด็ก ๆ มาสัมผัสธรรมชาติ
คลองมะเดื่อ เป็นหนึ่งในเป้าหมาย ของการพักผ่อนในช่วงสุดสัปดาห์ เพราะระยะทางที่ไม่ไกลจากเมืองหลวง ขับรถไม่ถึง 2 ชั่วโมง ก็ได้สัมผัสกับลำธารและธรรมชาติที่ยังอุดมสมบูรณ์ ทำให้ในแต่ละสัปดาห์มีนักท่องเที่ยวจำนวนมากเข้ามาพักผ่อนที่นี้ ซึ่งมีทั้งมาแบบกลุ่มเพื่อน หรือครอบครัวที่พาเด็ก ๆ มาสัมผัสธรรมชาติ
พิษณุ แก้วสกุณี และครอบครัว ถือเป็นขาประจำของคลองมะเดื่อ เขามาเที่ยวที่นี้มากกว่า 10 ครั้งแล้ว ส่วนรถขับเคลื่อน 4 ล้อยกสูง ก็เพิ่งตกแต่งมาใหม่เพื่อการมาท่องเที่ยวที่คลองมะเดื่อโดยเฉพาะ เพราะชอบบรรยากาศ ทิวทัศน์ และสภาพอากาศ เขาบอกว่า ไม่เห็นด้วยกับการก่อสร้างเขื่อน และเชื่อว่าหากมีเขื่อนเกิดขึ้นนักท่องเที่ยวของจังหวัดนครนายกจะลดน้อยลง
พิษณุ แก้วสกุณี และครอบครัว ถือเป็นขาประจำของคลองมะเดื่อ เขามาเที่ยวที่นี้มากกว่า 10 ครั้งแล้ว ส่วนรถขับเคลื่อน 4 ล้อยกสูง ก็เพิ่งตกแต่งมาใหม่เพื่อการมาท่องเที่ยวที่คลองมะเดื่อโดยเฉพาะ เพราะชอบบรรยากาศ ทิวทัศน์ และสภาพอากาศ เขาบอกว่า ไม่เห็นด้วยกับการก่อสร้างเขื่อน และเชื่อว่าหากมีเขื่อนเกิดขึ้นนักท่องเที่ยวของจังหวัดนครนายกจะลดน้อยลง
สวนทุเรียน กว่า 400 ต้น ในพื้นที่คลองมะเดื่อของ ชาญเดช บัวบุญชู ปีที่ผ่านมาให้ผลผลิตกว่า 9 ตัน กลายเป็นรายได้หลักหล่อเลี้ยงครอบครัว ร่วมกับรายได้จากการท่องเที่ยว สำหรับอดีตคนงานในโรงงานอุตสาหกรรม ชาญเดช บอกว่า เขาไม่ต้องการให้สร้างเขื่อน เพราะถ้าไม่ได้อยู่ตรงนี้ก็ไม่รู้ว่าจะไปอยู่ที่ไหน และต่อให้ได้ค่าเวนคืนเป็นเงินก้อน แต่ชีวิตก็คงไม่มั่นคงเหมือนตอนนี้
สวนทุเรียน กว่า 400 ต้น ในพื้นที่คลองมะเดื่อของ ชาญเดช บัวบุญชู ปีที่ผ่านมาให้ผลผลิตกว่า 9 ตัน กลายเป็นรายได้หลักหล่อเลี้ยงครอบครัว ร่วมกับรายได้จากการท่องเที่ยว สำหรับอดีตคนงานในโรงงานอุตสาหกรรม ชาญเดช บอกว่า เขาไม่ต้องการให้สร้างเขื่อน เพราะถ้าไม่ได้อยู่ตรงนี้ก็ไม่รู้ว่าจะไปอยู่ที่ไหน และต่อให้ได้ค่าเวนคืนเป็นเงินก้อน แต่ชีวิตก็คงไม่มั่นคงเหมือนตอนนี้
ป้ายเขตอุทยานแห่งชาติ บ่งบอกว่าแนวป่าหลังจากตรงนี้ คือพื้นที่ของอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ที่เป็นส่วนหนึ่งของมรดกโลกทางธรรมชาติ ซึ่งจะได้รับผลกระทบถูกน้ำท่วมกลายเป็นอ่างเก็บน้ำ ขณะที่ข้อมูลของกรมชลประทาน ระบุว่า มีพื้นที่อุทยานได้รับผลกระทบ เพียง 0.03 % เท่านั้น
ป้ายเขตอุทยานแห่งชาติ บ่งบอกว่าแนวป่าหลังจากตรงนี้ คือพื้นที่ของอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ที่เป็นส่วนหนึ่งของมรดกโลกทางธรรมชาติ ซึ่งจะได้รับผลกระทบถูกน้ำท่วมกลายเป็นอ่างเก็บน้ำ ขณะที่ข้อมูลของกรมชลประทาน ระบุว่า มีพื้นที่อุทยานได้รับผลกระทบ เพียง 0.03 % เท่านั้น

Author

Alternative Text
AUTHOR

ณัฐพล พลารชุน