เปลี่ยนนโยบาย ‘ล้างไต’ หลังฟอกเครื่อง ทำงบฯ พุ่ง

สปสช. ฟื้น PD First ล้างไตผ่านช่องท้อง หลังใช้นโยบายเลือกล้างไตวิธีใดก็ได้ ทำให้ผู้ป่วยหันไปล้างไตแบบ HD หรือ ล้างไตผ่านเครื่องฟอกมากขึ้น ขณะที่ผู้ป่วยฟอกไต เสียชีวิตราว 5,500 คน ในช่วง 2 ปี 

วันนี้ (18 พ.ย.67) สมศักดิ์ เทพสุทิน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ในฐานะประธานกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) เปิดเผยมติบอร์ด สปสช. เมื่อวันที่ 4 พ.ย. 67 เห็นชอบ เพิ่มสัดส่วนผู้ป่วยล้างไตผ่านช่องท้องรายใหม่เป็น 50% โดยนำนโยบาย PD First หรือ ล้างไตผ่านทางช่องท้อง กลับมาใช้โดยทันที จากที่ก่อนหน้านี้ใช้นโยบายเลือกล้างไตวิธีใดก็ได้ ทำให้ผู้ป่วยเลือกล้างไตแบบ HD หรือ ล้างไตผ่านเครื่องฟอก มากขึ้น โดยเป้าหมายการควบคุมงบประมาณ

• ไม่เกิน 12% ของงบฯ บัตรทองใน 5 ปี
  
  
• ไม่เกิน 15% ของงบฯ บัตรทองใน 10 ปี
  
  
• กำหนดงบบริการแบบปิด (Global Budget) ไม่เกิน 10% ในปีงบประมาณ 2568

ประเด็นสำคัญที่นำมาสู่การปรับนโยบายล้างไตในครั้งนี้ก็คือ สถานการณ์ปัจจุบัน ที่พบว่า  

• ผู้ป่วยฟอกไตมีจำนวนเพิ่มขึ้น
  
  
• ผู้ป่วยล้างไตผ่านช่องท้องมีจำนวนลดลง
  
  
• ผู้ป่วยฟอกไตเสียชีวิตประมาณ 5,500 คนในช่วง 2 ปี

ขณะที่ นพ.จเด็จ ธรรมธัชอารี เลขาธิการ สปสช. บอกว่า ที่ประชุมบอร์ด สปสช. ยังมีมติ ให้ สปสช. ดำเนินการ ทั้งการพัฒนาและขยายขีดความสามารถการให้บริการตามนโยบาย PD First อย่างเร่งด่วน พร้อมกับกำหนดให้มีระบบตรวจสอบความเหมาะสมของผู้ป่วยก่อนรับการบำบัดทดแทนไต ที่เรียกว่า Pre-Authorization ที่ยึดผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง โดยได้รับบริการล้างไตที่เหมาะสมกับผู้ป่วย การพัฒนาระบบข้อมูลและเชื่อมโยงกับระบบข้อมูลที่เกี่ยวข้อง เพื่อนำไปสู่การพัฒนาคุณภาพบริการและสนับสนุนระบบการกำกับติดตาม 

“การนำ PD First กลับมาใช้ทันที ไม่ได้หมายความว่าจะบังคับให้ผู้ป่วยทุกคนต้องล้างไตผ่านช่องท้อง โดยผู้ป่วยที่มีข้อจำกัดจริง ๆ ยังไงก็ต้องได้รับการบำบัดทดแทนไตที่เหมาะสม“

นพ.จเด็จ ธรรมธัชอารี  

เลขาธิการ สปสช. บอกอีกว่า วันนี้ที่พูดเรื่องล้างไตผ่านช่องท้อง เพราะบริบทไม่เหมือนในอดีตที่ให้ผู้ป่วยล้างไตเอง 4 รอบต่อวัน แต่มีทางเลือกการล้างไตผ่านช่องท้องด้วยเครื่องล้างไตอัตโนมัติ (APD) ที่ผู้ป่วยทำการล้างไตเองในช่วงกลางคืนได้ ทำให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดี เพราะกลางวันสามารถทำงานได้ปกติ