กกต. ชวนโหลดแอปฯ Smart Vote เตรียมตัวพร้อมก่อนไปเลือกตั้ง ด้านเครือข่ายภาคประชาชน ชวนสมัครเป็นอาสาจับตาการเลือกตั้ง ร่วมนับคะแนนโดยภาคประชาชน ขณะที่ We Watch สะท้อนความผิดปกติเลือกตั้งล่วงหน้า เสนอให้ กกต. แก้ไขโดยด่วน
วันนี้ (13 พ.ค. 2566) สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) แนะนำการตรวจสอบสิทธิเลือกตั้ง ส.ส. 2566 ด้วยแอปพลิเคชัน Smart Vote ซึ่งสามารถให้รายละเอียดต่าง ๆ ได้ เช่น สถานที่ตั้งของหน่วยเลือกตั้ง ลำดับที่ในการเลือกตั้ง ข้อมูลเขตเลือกตั้ง ข้อมูลผู้สมัครรับเลือกตั้ง ข้อมูลด้านกฎหมาย ระเบียบเกี่ยวกับการเลือกตั้ง ทั้งนี้ ยังสามารถ ตรวจสอบการเป็นสมาชิกพรรคการเมือง และแจ้งเหตุที่ไม่อาจไปใช้สิทธิเลือกตั้งได้ ดำเนินการสะดวกเพียงแค่กรอกเลขบัตรประจำตัวประชาชน ก็สามารถตรวจสอบข้อมูลได้ทันที ขณะที่การรายงานผลคะแนนอย่างไม่เป็นทางการจะนำเสนอผ่านเว็บไซต์ www.ectreport.com
ภาคประชาชนหลายกลุ่ม เตรียมพร้อมจับตาการเลือกตั้ง
นอกจากนี้ยังมีเครือข่ายภาคประชาชน ได้จัดตั้งอาสาสมัครจับตาการเลือกตั้ง เพื่อร่วมติดตามสถานการณ์การนับคะแนน และร่วมตรวจสอบเพื่อความเป็นธรรมโปร่งใส เช่น โครงการเลือกตั้ง’66 จับตาความโปร่งใสโดยประชาชน โดยเว็บไซต์ Vote62.com ชวนประชาชนร่วมเป็นอาสารายงานผลคะแนนเลือกตั้ง ตั้งเป้าต้องการอาสาสมัครอย่างน้อย 100,000 คน เพื่อสังเกตการณ์กว่า 95,000 หน่วยเลือกตั้ง ซึ่งปัจจุบันมีอาสาหน้าหน่วยแล้ว 31,824 คน ด้วยวิธีทำงานง่าย ๆ คือ ถ่ายภาพการนับคะแนน อัปโหลดรูปภาพผ่านเว็บไซต์ และกรอกคะแนนของผู้สมัครเพื่อยืนยันสิ่งที่เห็นกับการประกาศผลคะแนนของ กกต. โดย มูลนิธิกระจกเงา จะจัดทำเกียรติบัตรเพื่อรับรองการเป็นจิตอาสาบำเพ็ญประโยชน์ให้กับอาสาด้วย
ขณะที่เครือข่ายประชาชนสังเกตการณ์การเลือกตั้ง ปี 2566 หรือ วีวอช (We Watch) ได้เปิดรับนักสังเกตการณ์เลือกตั้งเช่นเดียวกัน เพื่อสังเกตการณ์เลือกตั้งใหญ่วันที่ 14 พฤษภาคมนี้ โดยมีการออกแถลงการณ์ถึงความไม่ปกติที่เกิดขึ้นในช่วงการเลือกตั้งล่วงหน้าครั้งที่ผ่านมา โดยกล่าวว่า มีความผิดปกติหลายประการทั้งเรื่องการจ่าหน้าซองผิด ซึ่งอาจเป็นควาามผิดพลาดในการอบรมพนักงานประจำหน่วยที่ทำให้ความเข้าใจคลาดเคลื่อน เกิดการเสียสิทธิ์ของผู้ลงทะเบียนเลือกตั้งล่วงหน้า กว่า 200,000 คน ความสับสนของบัตรเลือกตั้งสองใบที่ต้องลงคะแนนคนละเลขกัน โดยมีข้อร้องเรียนเรื่องรายชื่อของผู้สมัครหลายไป เอกสารแนะนำการใช้สิทธิ์แนะนำหน้าคูหาไม่ชัดเจน และเอกสารรายงานจำนวนผู้ใช้บัตรเลือกตั้งในแต่ละหน่วยไม่แสดงข้อมูลต่อสาธารณะ ข้อกังวลที่สุดคือการสังเกตการณ์เลือกตั้ง ยังมีบางพื้นที่ไม่อนุญาตให้เข้าไปและถ่ายรูปการสังเกตการณ์ กกต. ต้องสร้างความเข้าใจในระดับพื้นที่เพื่อให้อาสาทำงานได้ด้วย โดยมีข้อเสนอแนะต่อการเลือกตั้งทั่วไป ดังนี้
- คณะกรรมการการเลือกตั้งควรชี้แจงจำนวนบัตรเลือกตั้งล่วงหน้าที่มีการจัดการที่ผิดพลาด และชี้แจงวิธีการแก้ไข แสดงหลักฐานเพื่อความกระจ่างโปร่งใส และทำให้มั่นใจได้ว่าจะไม่มีกรณีบัตรเขย่งเกิดขึ้น
- คณะกรรมการการเลือกตั้งควรประกาศสถานที่นับคะแนนบัตรเลือกตั้งล่วงหน้า เพื่อให้ประชาชนได้สังเกตการณ์นับคะแนนด้วย
- กฎหมายระบุให้มีการนับคะแนนรายหน่วยเลือกตั้ง ทั้งแบบแบ่งแบบเขตและบัญชีรายชื่อในเว็บไซต์ กกต. จังหวัดภายใน 5 วันหลังจากเลือกตั้ง ให้คณะกรรมการการเลือกตั้งเปิดเผยเอกสารสำคัญเพิ่มเติมบนเว็บไซต์ด้วย คือแบบประกาศรายการเกี่ยวกับจำนวนบัตรเลือกตั้งมที่ได้รับมาก่อนลงคะแนน และประกาศรายการเมื่อเสร็จสิ้นการออกเสียงคะแนนลงคะแนนแล้ว
- เน้นย้ำให้คณะกรรมการประจำหน่วยเลือกตั้งให้ความร่วมมือสังเกตการณ์การเลือกตั้งโดยประชาชนทั้งการถ่ายภาพ การจัดการเลือกตั้ง การบันทึกผลคะแนนเพื่อให้การเลือกตั้งโปร่งใสเป้นธรรมให้ได้มากที่สุด
“เครือข่ายประชาชนสังเกตการณ์การเลือกตั้งปี 2566 พบว่า การเลือกตั้งล่วงหน้ามีประชาชนออกมาใช้สิทธิ์เลือกตั้งจำนวนมาก ขอชื่นชมเจ้าหน้าที่ประจำหน่วยเลือกตั้งที่ปฏิบัติหน้าที่อย่างเข้มแข็ง ภายใต้อากาศที่ร้อนจัด พบว่าคณะกรรมการส่วนใหญ่ให้ร่วมมือกับอาสาจับตาการเลือกตั้งเป็นอย่างดี แต่อย่างไรก็ตามยังพบข้อผิดพลาดในการเลือกตั้งล่วงหน้า เช่น เจ้าหน้าที่กรอกรหัสเขตเลือกตั้งผิด ระบบการลงทะเบียนเลือกตั้งล่วงหน้าใช้งานไม่ได้ในวันสุดท้าย เจ้าหน้าที่บางส่วนขาดความเข้าใจ สถานที่เลือกตั้งไม่มีความพร้อมเพียงพอ”
ด้าน โครงการอินเทอร์เน็ตเพื่อกฎหมายประชาชน หรือ ไอลอว์ (iLaw) ก็ได้จัดทำคู่มือเลือกตั้งเพื่อสร้างความเข้าใจในระบบเลือกตั้งที่เปลี่ยนแปลงไปเรื่อย ๆ โดยในครั้งนี้จะใช้ระบบเลือกตั้งที่แก้ไขใหม่เป็นบัตรเลือกตั้งสองใบ เลือก สส. ในระบบแบ่งเขต 400 คน และ สส. ในระบบบัญชีรายชื่ออีก 100 คน พร้อมสูตรคำนวนใหม่ที่เรียกกันสั้น ๆ ว่า “หาร100” และเงื่อนไขกติกาอื่น ๆ ที่ยังไม่เป็นที่รับรู้ในวงกว้าง iLaw ได้จัดทำคู่มือเลือกตั้ง’66 ใช้ชื่อว่า “เรียนรู้จากอดีต กาเพื่ออนาคต” สามารถดาว์โหลดได้ฟรี
