รัฐบาลเพื่อไทยเตรียมตั้งหน่วยงาน THACCA มีอนุกรรมการ 12 คณะ พร้อมพัฒนาอุตสาหกรรม คน และนโยบายต่างประเทศเชิงรุก ดัน Soft Power ไทยให้กลับมามีตัวตนอีกครั้ง ยกระดับชีวิตประชาชนสู่สายตาชาวโลก
เมื่อวันที่ 15 พ.ย. 2566 แพทองธาร ชินวัตร หัวหน้าพรรคเพื่อไทยในฐานะรองประธานคณะกรรมการยุทธศาสตร์ซอฟต์พาวเวอร์แห่งชาติ ได้ขึ้นกล่าวการบรรยายพิเศษ ‘Soft Power The Great Challenger’ ในการสัมมนา ‘THAILAND 2024 : beyond RED OCEAN เส้นทางใหม่ เป้าหมายใหม่ ที่มั่นคง’ โดยระบุว่า Soft Power จุดมุ่งหมาย คือ การพยายามจะสร้างผลิตภัณฑ์ที่มีอยู่แล้วให้สามารถสร้างพลังของ Soft Power เพื่อทำให้ประเทศไทยมี Soft Power เป็นของตัวเอง
Soft Power ในความหมายของรัฐบาล คือ อำนาจหนึ่งที่เกิดขึ้นในสังคมหนึ่ง พร้อมโอบรับวัฒนธรรมอื่น ๆ ที่เข้ามา โดยไม่มีการบีบบังคับ เช่น แบรนด์ Apple อย่างไอโฟนที่หลายคนสมัครใจในการซื้อ แบรนด์เครื่องสำอางต่าง ๆ เป็นต้น ซึ่งก็ขึ้นกับกลยุทธ์ที่แบรนด์ต่าง ๆ เสนอ และทำให้เราไว้ใจในการซื้อ อีกทั้งยังได้ยกตัวอย่างพลังของวงการภาพยนตร์ในประเทศเกาหลีใต้ จีน และอินเดีย ที่ช่วยผลักดันและขับเคลื่อนวัฒนธรรมและเศรษฐกิจในสังคมนั้น ๆ
“พื้นที่ของ Soft Power ยังมีที่ว่างอยู่เสมอ สามารถที่จะเปลี่ยนแปลงและพัฒนาได้ แค่เราเริ่มต้นแล้วเราต้องไม่หยุดพัฒนา”
แพทองธาร ชินวัตร
โจทย์ใหญ่ของรัฐบาล คือ จะทำอย่างไรให้ต้นทุนวัฒนธรรมทำที่เรามี สร้าง Soft Power ที่นำมาซึ่งเศรษฐกิจที่ดีขึ้น และเพิ่มโอกาสให้พี่น้องประชาชนได้อย่างไร
แต่การจะสร้าง Soft Power ต้องผ่าน 3 ขั้นตอนตามหลักทฤษฎีของโจเซฟ ไนล์ ที่ได้พูดไว้เมื่อ 20 ปีที่แล้ว คือ
1. ต้องมีต้นทุนทางวัฒนธรรมที่ดี โดยอาศัย Creative , Innovation และ Story
2. คุณค่าทางการเมือง เป็นสิ่งจำเป็นมาก กฎหมายบางฉบับใช้มาแล้ว 20-30 ปี ไม่สามารถเข้ากับสถานการณ์ปัจจุบันได้ เพราะฉะนั้นเราต้องปรับเปลี่ยนเพื่อปลดปล่อยศักยภาพของคนที่มีความคิดสร้างสรรคเพื่อให้เกิดการปลดล็อกในการสร้างงาน
3. นโยบายต่างประเทศ จะช่วยส่งออกทางวัฒนธรรมเหล่านี้ไปในต่างประเทศ
ย้อนกลับไป เมื่อ 20 ปีที่แล้ว รัฐบาลไทยรักไทยเคยสร้างนโยบายที่สร้างให้ต้นทุนทางวัฒนธรรมของเราสามารถแข่งขันได้ในระดับนานาชาติ อย่าง นโยบาย OTOP ที่สนับสนุนการเติบโตของสินค้าที่มาจากวัฒนธรรม จากชาวบ้าน นำมารวบรวมทำแบรนด์ดิ้งแล้วโพรโมตออกสู่นานาชาติ ทำให้คนไทยเกิดความภาคภูมิใจที่สินค้าของเขาได้ประจักษ์ในสายตาชาวโลก
การจะสร้าง Soft Power จะต้องทำทั้งระบบ สร้างกลไกพัฒนายุทธศาสตร์ Soft Power พัฒนาทั้งอุตสาหกรรมและตัวคน ส่วนแรก การพัฒนาอุตสาหกรรม แพทองธารได้พูดถึงการจัดตั้งหน่วยงานที่มีชื่อว่า THACCA – Thailand Creative Content Agency ซึ่งจะเป็นกลไกสะท้อนเสียงจากภาคเอกชนโดยตรงร่วมกับรัฐบาลในการพัฒนานโยบาย ซึ่งจะประกอบไปด้วยคณะอนุกรรมการทั้งหมด 12 คณะ ประกอบไปด้วย
1.แฟชั่น
2.หนังสือ
3.ภาพยนตร์
4.ละครและซีรีส์
5.เฟสติวัล
6.อาหาร
7.ออกแบบ
8.ท่องเที่ยว
9.เกม
10.ดนตรี
11.ศิลปะ
12.กีฬา
ในแต่ละอนุกรรมการจะขับเคลื่อนด้วยคนในอุตสาหกรรมทั้งหมด ที่รู้ปัญหาจริง ทำงานจริง และมีความมุ่งมั่นที่จะพัฒนาอุตสาหกรรมของตัวเองไปสู่เป้าหมาย อาทิ อุตสาหกรรมหนังสือ ที่เราตั้งเป้าว่าหนังสือไทยจะได้ถูกแปลเป็นภาษาต่างประเทศโดยที่จะเริ่มที่งานหนังสือนานาชาติไทเป เดือนมีนาคมปีหน้า ส่วนวงการแฟชั่นก็จะมีการวางแผนเพื่อให้ความสำคัญกับ Net Zero โดยจะสร้างอุตสาหกรรมนี้ให้ดีต่อโลกและไม่ทำร้ายโลก
ในขณะนี้อยู่ในขั้นตอนการร่าง พ.ร.บ. THACCA ซึ่งคิดว่าจะแล้วเสร็จสิ้นและนำเสนอต่อสภาผู้แทนราษฎรภายในกลางปีหน้า บทเรียนจากเมื่อ 20 ปีของรัฐบาลไทยรักไทยทำให้เรียนรู้แล้วว่าถ้าอยากทำให้สิ่งนี้อยู่คู่กับคนไทยอย่างต่อเนื่องและช่วยพัฒนาด้านต่าง ๆ ต่อไปได้ โดยไม่ถูกพับเก็บไปเมื่อมีการเปลี่ยนรัฐบาล จะต้อง ขึ้นอยู่กับเสียงโหวตของพี่น้องประชาชนเท่านั้น
ส่วนที่ 2 การพัฒนาคนที่จะเข้ามาในอุตสาหกรรม ด้วยนโยบาย “1 ครอบครัว 1 ซอฟต์พาวเวอร์ – One Family One Soft Power หรือ OFOS” เรามีเป้าหมายสำคัญคือการยกระดับรายได้ทุกครอบครัวให้ถึง 200,000 บาทต่อปี ด้วยการพัฒนาศักยภาพอย่างน้อย 1 คนในแต่ละครอบครัว อาจมีรายได้สูงถึง 16,000 บาทต่อเดือนซึ่งจะพาทั้งครอบครัวหลุดพ้นจากเส้นความยากจนได้ทันที โดยการยกระดับครั้งนี้จะใช้กลไกของกองทุนหมู่บ้านเป็นช่องทางให้พี่น้องประชาชนทุกครอบครัวลงทะเบียน ตามความถนัดแต่ละด้าน
ส่วนที่ 3 นโยบายต่างประเทศเชิงรุก ซึ่งขณะนี้กระทรวงการต่างประเทศกับกระทรวงพาณิชย์ และภาคเอกชนกำลังรับผิดชอบร่วมกันในพัฒนานโยบายนี้อยู่
แพทองธารได้กล่าวสรุปว่า การสร้าง Soft Power ไม่ใช่เรื่องที่มีหลักสูตรที่ชัดเจน ไม่ใช่เรื่องที่สามารถทำทางลัดได้ ไม่ใช่เรื่องที่สามารถเร่งกระบวนการทุกอย่างได้ แต่รัฐบาลได้เริ่มแล้ว ภาคเอกชนก็เริ่มแล้ว ตอนนี้ต่างประเทศก็พร้อมที่จะเปิดรับวัฒนธรรมต่าง ๆ ทั่วโลก
“เราจะวางยุทธศาสตร์สร้าง Soft Power ให้ประเทศไทยกลับมามีตัวตนอีกครั้ง พร้อมที่จะยกระดับชีวิตพี่น้องประชาชนสู่สายตาชาวโลกอีกครั้ง”
แพทองธาร ชินวัตร
