‘ดร.สีลาภรณ์’ จัดทำผังวิเคราะห์เส้นทางผลกระทบโควิด-19 หาทางออกตรงจุด มองทิศทางพัฒนาประเทศหลังวิกฤต ต้องสร้างภูมิคุ้มกัน ไม่ทิ้งภาคเกษตร กระจายความเสี่ยงหาแหล่งรายได้หลายทาง
ดร.สีลาภรณ์ บัวสาย คณะกรรมการจัดทำยุทธศาสตร์ชาติ ด้านการสร้างโอกาสและความเสมอภาคทางสังคม ประมวลผลกระทบโควิด-19 ในประเทศไทยจากมุมมององค์กรระหว่างประเทศ ระบุว่า วิกฤตโควิด-19 ที่กระทบต่อเศรษฐกิจในขณะนี้ไม่ใช่วิกฤตในภาคการเงินเหมือนวิกฤตต้มยำกุ้งเมื่อปี 2540 แต่เป็นวิกฤตที่กระทบโดยตรงไปสู่ภาคการผลิต ซึ่งส่งผลโดยตรงต่อการจ้างงาน ส่วนหนึ่งของวิกฤตที่เกิดเกิดจากการตกใจเกิน หรือ over panic/over react
การลดชั่วโมงจ้างงานส่งผลกระทบโดยส่งผลไปถึงรายได้ของครัวเรือนที่ลดลง และเชื่อมต่อไปถึงสังคมต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น ไม่ว่าจะเป็นความยากจน การศึกษา อาหาร รวมไปถึงปัญหาความรุนแรงและการละเมิดสิทธิ ซึ่งหากจะแก้ปัญหาส่วนนี้ ก็คงจะต้องแก้ด้วยการเปิดเมืองและป้องกันโรคระบาด บนฐานของความรู้ ควบคู่ไปกับการฟื้นฟูเศรษฐกิจ
มาตรการ 4 ด้าน ที่ต้องดำเนินการคือ 1. มาตรการด้านสาธารณสุข ซึ่งประเทศไทยมีจุดแข็งด้านนี้อยู่แล้ว 2. มาตรการทางเศรษฐกิจที่รัฐบาลดำเนินการทั้งในเรื่องของสินเชื่อ เงินชดเชย การเลื่อนจ่ายภาษี การออกข้อบังคับอย่างรอบคอบ จะต้องพุ่งตรงไปสู่กับการเพิ่มการจ้างงานให้ได้มากที่สุด 3. มาตรการด้านสังคม ที่จะคุ้มครองกลุ่มเปราะบางที่ได้รับผลกระทบมากที่สุด คือ คนจนเมือง กลุ่มผู้พิการ กลุ่มผู้สูงอายุ และ 4. มาตรการทางนโยบายที่จะกระตุ้นเศรษฐกิจ เช่น การออกนโยบายให้ข้าราชการใส่ผ้าไทย เพื่อให้เกิดความต้องการซื้อผ้าจากในท้องถิ่นมาใช้ หรือการส่งเสริมการใช้วัสดุอุปกรณ์จากในท้องถิ่นเพื่อให้เกิดการหมุนเวียนในชุมชนก็จะเป็นการกระตุ้นเศรษฐกิจเชิงนโยบายโดยไม่ต้องใช้เงิน
อย่างไรก็ตามรัฐบาลได้กู้เงินมาเพื่อแก้ปัญหาเศรษฐกิจ ถึง 57% ซึ่งเกือบจะเต็มวงเงินกู้ที่กำหนดไว้ในรัฐธรรมนูญคือ 60% ขณะที่การคาดการณ์ของ GDP ปี 2563 ติดลบไปถึง 8% ซึ่งไม่อยากให้ไปซึ่งไม่อยากให้ตื่นตกใจ เพราะตัวเลข GDP เป็นเสมือนเป็นเหมือนกระจกที่สะท้อนภาวะการณ์ ซึ่งหากเราสามารถฟื้นฟูเศรษฐกิจได้ตัวเลข GDP ก็จะกลับมาดีขึ้น
“อย่างไรก็ตามโควิด ให้บทเรียนว่า ไม่ควรมุ่งเน้นการพัฒนาเศรษฐกิจไปในแบบล้างผลาญทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เพราะในที่สุดหลังพิงในช่วงเวลาวิกฤต คือภาคการเกษตร”
4 เสาหลัก ทิศทางการฟื้นฟู
สำหรับทิศทางการพัฒนาเศรษฐกิจหลังจากนี้ ควรมุ่งไปสู่การพัฒนาอย่างยั่งยืน แบ่งเป็น 4 ระยะ 4 เสาหลักการฟื้นฟู ระยะสั้น เสาหลักแรก คือ การกระตุ้นเศรษฐกิจเร่งด่วน ยกเลิกการปิดประเทศด้วยความรู้และเตรียมความพร้อม กระตุ้นเศรษฐกิจฐานราก และใช้จ่ายภาครัฐอย่างชาญฉลาด
เสาหลัก ระยะที่ 2 ช่วยพยุงธุรกิจเพื่อการจ้างงาน แบบตรงเป้ากับธุรกิจที่ได้รับผลกระทบจริง ๆ เช่นท่องเที่ยว สายการบิน ร้านอาหารที่ต้องการสภาพคล่อง และออกมาตรการเพื่อรักษาระดับการจ้างงาน เสาหลักระยะที่ 3 มาตรการคุ้มครองทางสังคมต่อกลุ่มเปราะบาง คนตกงาน แรงงานนอกระบบ ต้องล็อกเป้าและทำระบบข้อมูลให้ชัด
เสาหลัก ระยะที่ 4 สมดุลระหว่างความเติบโตทางเศรษฐกิจและภูมิคุ้มกัน ล้มแล้วต้องลุกให้ไว หลังจากนี้ต้องคิดถึงการกระจายความเสี่ยง ต้องมีแหล่งรายได้จากหลายทาง กระจายศูนย์กลางความเจริญ มุ่งเน้นปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
