“สมศักดิ์” ถก สภาการพยาบาล แก้ปมพยาบาลขาดแคลน

หลัง ”นายกฯเศรษฐา” สั่งแก้ด่วน พบขาด 6 หมื่นคน วางแผนผลิตเพิ่ม 15,000 คนใน 5 ปีการศึกษา พร้อมให้พยาบาลวิชาชีพใน รพศ., รพท. เป็นครูสอนพยาบาล ย้ำ นำ สธ.ออกนอก ก.พ. ช่วยแก้ปัญหาทั้งหมด

วันนี้ 15 ก.ค. 2567 ที่สภาการพยาบาล กระทรวงสาธารณสุข สมศักดิ์ เทพสุทิน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ในฐานะสภานายกพิเศษแห่งสภาการพยาบาล ได้เข้าร่วมประชุมคณะกรรมการสภาการพยาบาล โดยบอกว่า เศรษฐา ทวีสิน นายกรัฐมนตรี ได้สั่งให้ตนมาติดตามการแก้ปัญหาพยาบาลขาดแคลน และให้รายงานในที่ประชุมคณะรัฐมนตรี อย่างช้าอังคารหน้า

สมศักดิ์ บอกอีกว่า การประชุมวันนี้ทราบว่า พยาบาล ต้องทำงานเกินเวลาที่กำหนดไว้ ซึ่งตามที่สภาการพยาบาลกำหนด สัปดาห์ละ 48 ชั่วโมง แต่ต้องมีการทำงานเกิน เนื่องจากมีผู้ป่วยจำนวนมาก โดยภาพรวม 5 ปี การขาดแคลนพยาบาลของรัฐ ประมาณ 6 หมื่นคน ก็มีการหารือแนวทางการเพิ่มบุคลากร และยืนยันการรักษามาตรฐาน รวมถึงต้องมีการเพิ่มครูสอนพยาบาลด้วย ซึ่งการเพิ่มบุคลากรไม่น่ามีปัญหา เพราะเห็นพ้องต้องกัน และวันพรุ่งนี้ ปลัดกระทรวงสาธารณสุข จะหารือกับทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในเรื่องนี้ด้วย

การประชุมยังได้หารือการบรรจุตำแหน่งของผู้บริหารพยาบาลด้วย เพราะหลายคนยังไม่ได้บรรจุ โดยตนก็เสนอแนวทางการแก้ปัญหาว่า กระทรวงสาธารณสุข ต้องออกนอกกรอบ ก.พ. จะได้สามารถแก้ปัญหาได้ทั้งหมด ซึ่งร่างกฎหมายนี้ อยู่ระหว่างตรวจ เมื่อแล้วเสร็จก็จะเปิดรับฟังความคิดเห็น 

ทั้งนี้ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ตอบรับข้อเสนอของ สภาการพยาบาล ที่ระบุว่าให้มีการผลิตพยาบาลเพิ่ม ในปีการศึกษา 2566-2570 หรือใน 5 ปี รวมจำนวน 15,000 คน จากเดิม 12,000 คน ถือว่าเพียงพอ ส่วนปัญหาพยาบาลลาออก ก็จะแก้ปัญหาด้วยการนำกระทรวงสาธารณสุข ออกนอกกรอบ ก.พ. ก็จะทำให้มีตำแหน่งสูงขึ้น และมีค่าตอบแทนมากขึ้นตามไปด้วย

ด้าน รศ.ดร.สุจิตรา เหลืองอมรเลิศ นายกสภาการพยาบาล บอกกับ The Active เพิ่มเติมว่าความขาดแคลพยาบาลในระบบสุขภาพ เป็นปัญหาที่ซับซ้อนยาวนาน ปัจจุบันมีพยาบาลวิชาชีพทั้งภาครัฐและเอกชนทั้งหมดในประเทศไทยประมาณ 2.1 แสนคนหรือเฉลี่ย 1: 310 ประชากร ซึ่งตามมาตรฐานต้องได้ 1: 250 

จำนวนนี้สังกัดกระทรวงสาธารณสุข 60% โรงเรียนแพทย์ 16% เอกชน 14% และอีก 10% ทำงานในหน่วยสังกัดภาครัฐอื่น ๆ รวมถึงท้องถิ่น แต่ด้วยความเหลื่อมล้ำของการกระจายตัวพยาบาลในเชิงพื้นที่ รวมทั้งการสูญเสียพยาบาลการเกษียณอายุที่มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นปีละ 7,000 คนในอีก 5 ปีข้างหน้า และการลาออกของพยาบาลใน กลุ่มอายุ 45-50 ปี ซึ่งมีทักษะสูงเนื่องจากภาระงานหนักค่าตอบแทนไม่เหมาะสม ขาดความก้าวหน้าในการทำงาน สิ่งนี้ทำให้เสียพยาบาลออกไปจากระบบเพิ่มขึ้น 2 เท่าในช่วง 10 ปี ที่ผ่านมา และทำให้ประเทศไทยขาดแคลนพยาบาลอยู่ถึง 80,000 คน เมื่อเทียบกับความต้องการของประเทศ

สำหรับการผลิตพยาบาลรุ่นใหม่มีข้อจำกัดคือ จะต้องมีครูพยาบาล 1 คนต่อนักศึกษาพยาบาล 6 คนจึงจะผลิตออกมาได้อย่างมีคุณภาพมาตรฐาน โดยหากจะผลิตพยาบาลเพิ่มขึ้นอีก เพิ่มในอีก 5 ปีการศึกษาเป็น 15,000 คนนั้น จะต้องเพิ่มครูพี่เลี้ยงโดยใช้พยาบาลวิชาชีพในโรงพยาบาลศูนย์โรงพยาบาลทั่วไปมาช่วยอีก 1,000-2,000 คนซึ่งมีความพร้อมที่จะสอนงาน แต่ขอให้กระทรวงสนับสนุนสวัสดิการด้านอื่นๆ เพราะต้องยอมรับว่า นอกจากงานประจำแล้ว ยังต้องมีงานสอนเพิ่ม ก็ควรจะได้รับค่าตอบแทนเพิ่ม เลื่อนไปเป็นชำนาญการพิเศษ หรือมีฐานะทางวิชาการเช่นตำแหน่ง รองศาสตราจารย์พิเศษ เป็นต้นด้วย